Ostatnie prace ogrodowe przed zimą

Spis treści:

• Kwiaty cebulowe i byliny w listopadowym ogrodzie
• Warzywa ozime wysiewane w listopadzie
• Ogród ozdobny – ostatnie prace przed zimą
• Sad – zabezpieczenie drzew i krzewów
• Warzywnik i zbiory późnojesienne
• Cykoria i inne prace w pomieszczeniach
• Przygotowanie ogrodu do zimowego spoczynku

Kwiaty cebulowe i byliny w listopadowym ogrodzie

W listopadzie nadal można sadzić rośliny cebulowe. Wśród nich szczególne miejsce zajmują tulipany i krokusy. Oba gatunki sadzi się przez cały miesiąc, zachowując odpowiednie odległości – krokusy co 8–15 cm, tulipany co 10–15 cm. Krokusy kwitną od marca do kwietnia, a tulipany od marca do maja. Cebulki wymagają przykrycia warstwą liści, torfu lub słomy, aby przetrwać zimowe chłody.

To również dobry moment, aby wysiać byliny wymagające przechłodzenia nasion. Wśród nich są:

• ciemiernik biały – rozstawa 50 × 50 cm, kwitnienie I–III,
• fiołek wonny – 30 × 30 cm, kwitnienie III–V,
• pełnik europejski – 30–40 × 30–40 cm, kwitnienie V–VI,
• pierwiosnek bezłodygowy – 30 × 25 cm, kwitnienie III–V.

Nasiona tych roślin wymagają naturalnej stratyfikacji, dlatego siew jesienny jest najlepszy. Dzięki temu kiełkują szybciej i silniej wiosną. Warto również pamiętać o odpowiednim przygotowaniu gleby – praktyczne wskazówki znajdziesz w poradniku jak przygotować ziemię pod cebulki kwiatowe.

Warzywa ozime wysiewane w listopadzie

Listopad to czas siewu warzyw, które wiosną dadzą wcześniejsze plony. Do najczęściej wysiewanych należą:

1. koper ogrodowy – rozstawa 20–30 × 10 cm, zbiór III–IV,
2. marchew – 20–35 × 3–5 cm, zbiór w maju,
3. pasternak – 20–40 × 5–6 cm, zbiór w maju,
4. pietruszka naciowa – 20 × 20 cm, zbiór w kwietniu,
5. pietruszka korzeniowa – 25–30 × 3–5 cm, zbiór w maju.

Wysiew należy przeprowadzić głębiej niż wiosną, aby nasiona nie przemarzały. Warto użyć o 30% więcej materiału siewnego, ponieważ część nasion może nie przetrwać zimy. Dzięki temu zbiory będą wcześniejsze o około trzy tygodnie. Siew najlepiej wykonać tuż przed nadejściem mrozów, kiedy nasiona napęcznieją, ale jeszcze nie skiełkują.

Aby zapewnić roślinom dobre warunki wzrostu, przydatny będzie jesienny zabieg dokarmiania gleby. Odpowiednie metody opisano w artykule jesienne nawożenie warzywnika.

Ogród ozdobny – ostatnie prace przed zimą

Listopad to czas porządków i ochrony roślin przed mrozem. Z rabat należy usunąć zaschnięte części roślin jednorocznych i bylin. Opadłe liście warto wykorzystać jako ściółkę lub dodatek do kompostu, ale tylko jeśli pochodzą ze zdrowych drzew. Liści porażonych chorobami nie wolno kompostować – trzeba je oddać do segregacji odpadów.

Krzewy róż, berberysów i różaneczników wymagają okopcowania ziemią. Zimozielone gatunki, jak magnolie czy różaneczniki, należy okryć słomianymi matami lub gałązkami iglaków. Do połowy listopada można jeszcze sadzić wrzosy. Cebule tulipanów, narcyzów i hiacyntów należy okryć warstwą ściółki o grubości 5 cm. To zabezpieczenie chroni cebulki przed wysychaniem i przemarzaniem.

Sad – zabezpieczenie drzew i krzewów

Po zakończeniu zbiorów malin, jabłek czy gruszek warto dokładnie obejrzeć drzewa. Należy usunąć z nich zaschnięte owoce, które mogą być źródłem infekcji. Opadłe liście i owoce najlepiej zebrać i zakopać, ponieważ palenie ich jest zabronione.

Listopad to również dobry moment na oprysk drzew brzoskwini preparatem Miedzian 50 WP. Zabieg ten wykonuje się przy temperaturze powyżej 6°C, aby skutecznie zapobiec kędzierzawości liści. Drzewa owocowe należy też zabezpieczyć przed zwierzętami. Zające i sarny potrafią uszkadzać korę młodych pni. Do ochrony stosuje się plastikowe osłonki lub gruby papier pakowy.

Szczególnie wrażliwe gatunki – brzoskwinie, morele, orzech włoski, winorośl i jeżyna bezkolcowa – należy okopcować ziemią na wysokość 25 cm. Pędy winorośli i jeżyn można przygiąć do ziemi i przykryć słomą. O tym, jak skutecznie chronić drzewa przed mrozem, przeczytasz w artykule zabezpieczenie drzewek owocowych przed zimą.

Warzywnik i zbiory późnojesienne

Choć sezon wegetacyjny dobiega końca, w listopadzie wciąż można zbierać warzywa korzeniowe i kapustne. Jarmuż najlepiej zbierać po lekkim przymrozku – smakuje wtedy lepiej, bo zawiera więcej cukrów i mniej goryczy. Warzywa przeznaczone do przechowywania, takie jak marchew, pietruszka czy pasternak, najlepiej składować w piwnicach lub na strychu, w temperaturze nieco powyżej zera.

Warto też dokończyć zbiory salsefii i skorzonery. Po ich wykopaniu korzenie należy oczyścić i przechować w chłodnym, przewiewnym miejscu. Po zakończeniu zbiorów grządki powinny zostać przekopane. Taki zabieg rozluźnia glebę i niszczy larwy szkodników zimujących w ziemi.

Więcej o tym, jak przechowywać plony przez zimę, przeczytasz w poradniku jak przechowywać warzywa zimą.

Cykoria i inne prace w pomieszczeniach

W listopadzie można rozpocząć pędzenie cykorii w pomieszczeniach. W tym celu korzenie roślin należy wykopać, skrócić do 20 cm i pozostawić na kilka dni w przewiewnym miejscu. Następnie umieszcza się je w pojemnikach z warstwą ziemi i podlewa, po czym przykrywa. Po kilku tygodniach cykoria wypuści delikatne główki.

O tej porze roku warto też sprawdzić stan przechowywanych kłączy i bulw roślin ozdobnych. Dahlie, begonie i kanny należy przechowywać w torfie, utrzymując lekką wilgotność. Zainfekowane części roślin trzeba usunąć, aby zapobiec rozwojowi pleśni i chorób grzybowych. W tym zakresie pomocne mogą być zalecenia z artykułu kiedy najlepiej wykopać dalie.

Przygotowanie ogrodu do zimowego spoczynku

Listopad to miesiąc, w którym kończy się okres wegetacji. Dzień trwa coraz krócej – zaledwie dziewięć godzin i trzydzieści minut. Coraz częstsze przymrozki świadczą o nadchodzącej zimie. To moment, by zakończyć wszelkie prace porządkowe i przygotować ogród do spoczynku.

Podlewanie przed zimą jest równie ważne jak nawożenie. Warto to zrobić, zanim ziemia zamarznie. Rośliny zimozielone, takie jak iglaki czy różaneczniki, potrzebują wody także zimą. Więcej informacji o tym, jak to zrobić, znajdziesz w poradniku jak zadbać o ogród zimą – ważna rola nawadniania.

Podsumowanie:
Listopad to pracowity, ale bardzo ważny miesiąc w ogrodzie. Sadzenie cebulek, siew warzyw ozimych, zabezpieczanie drzew i porządkowanie rabat pozwalają roślinom dobrze przetrwać zimę i szybciej rosnąć wiosną. Dzięki tym działaniom ogród pozostanie zdrowy, a wiosenne plony będą obfite i dorodne.

Źródło: Poradnik Ogrodniczy